Bà năm giới hay nói một cách khác Ngũ Hành nương nương là năm vị thần hình tượng cho Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Ðây chưa phải là vật hóa học theo nghĩa đen của tên gọi, mà là quy ước của tín đồ xưa để chú ý mối đối sánh của vạn vật. Tục bái bà năm giới ở phái nam Bộ cho biết thêm quá trình người Việt tiếp nhận thuyết ngũ hành của phương Bắc thành đa số giá trị tín ngưỡng riêng.
Tượng Bà Ngũ Hành. Bạn đang xem: Tên 5 mẹ ngũ hành nương nương
Trong thuyết Ngũ Hành, những yếu tố Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ luôn luôn tương sinh với tương khắc, theo quy hình thức không độc lập với nhau. Vào tương khắc luôn có mầm mống của tương sinh, trong tương sinh luôn luôn có mầm mống của tương khắc. Nhờ đó vạn vật luôn luôn luôn tồn tại và phát triển(1). Tiếp nhận thuyết năm giới rồi hòa quấn vào tín ngưỡng dân gian bạn dạng địa, cùng những yếu tố trường đoản cú nhiên nối liền với cuộc sống thường ngày như Ðất, Nước, Lửa, Cây, Kim loại, người việt nam cổ sẽ thần hóa những yếu tố này với thờ phụng qua hình mẫu năm vị người vợ thần cùng với những nhận định và đánh giá thực tiễn, giản dị. Ví dụ như ở vùng lạnh lẽo quanh năm, thường xẩy ra hỏa hoạn, thì hành Hỏa được lập miếu thờ; vùng duyên hải, sông rạch thì cúng Thủy thần; vùng rừng núi thì bái Bà hoàng thượng Ngàn; vùng trồng lúa, làm cho vườn, làm rẫy thì cúng Thổ thần...
Năm nhiều loại vật hóa học này được thần hóa thành những nữ thần khởi nguồn từ tư duy sơ khai của những dân tộc trồng lúa nước, sống phụ thuộc vào những yếu tố thiên nhiên, với ước mong mỏi vạn đồ dùng sinh sôi phong phú, vớ phải phụ thuộc vào vào yếu tố âm - cô gái tính của tự nhiên. Năm vị con gái thần tử vi ngũ hành được tôn cúng với niềm xác tín các Bà có những quyền lực nhất định tương quan đến đất đai, củi lửa, kim khí, nước nôi với cây trái. Ðây là nhóm nữ thần phù trì cho đều sinh hoạt của bọn chúng sinh trong làng mạc hội nông nghiệp, rất tương xứng đối với người dân trên cách đường khai thác mở cõi(2).
Miếu Bà tử vi ngũ hành với bài xích vị bằng văn bản Nho.
Chính vày vậy mà lại dân gian cho rằng, các Bà là những vị thần giáng trần để giúp đỡ đỡ đến dân chúng, cần được dân chúng nhớ ơn và thờ phụng(3). Ðể bao gồm thống hóa tục thờ Bà Ngũ Hành, năm Duy Tân sản phẩm công nghệ 5 (tức năm 1911), triều đình bên Nguyễn đang sắc phong chung cho năm Bà là Ðức Thánh Nương, Trứ Phong Dực Bảo Trung Hưng Thượng Ðẳng Thần. Ðồng thời phân ra: Thổ Ðức Thánh Phi khuyến mãi Hoằng Ðại Hậu Trung Ðẳng Thần, Hỏa Ðức Thánh Phi Tôn Thần Gia tặng kèm Ôn Hậu quang đãng Trung Ðẳng Thần, Kim Ðức Thánh Phi khuyến mãi ngay Chiếu hiền đức Ứng Trung Ðẳng Thần, Thủy Ðức Thánh Phi Tôn Thần Gia tặng Ôn Hậu quang quẻ Trung và Mộc Ðức Thánh Phi tặng kèm Thanh Tú Khởi Trực Trung Ðẳng Thần(4). Quan sát chung, việc dân gian thờ Bà tử vi ngũ hành là chính vì năm Bà có liên quan đến những nghề từ khu đất đai (nông nghiệp), củi lửa (tiểu bằng tay nghiệp), kim khí (công nghiệp), sông nước (ngư nghiệp) với cây gỗ (lâm nghiệp).
Miếu cúng Bà năm giới thường là hầu như ngôi miếu nhỏ, được cất solo sơ bởi tre lá, có nơi được xây dựng bằng bê tông cốt thép. Phía bên trong có bài xích vị ghi bằng văn bản Nho hoặc chữ Quốc ngữ “Ngũ hành” tuyệt “Ngũ hành nương nương”, một bình hoa, một bình hương với năm bình thường nước. Có nơi bài vị được thay bởi tượng tô, đúc bởi thạch cao hoặc xi măng, tô màu sắc sơn thân tượng cho đến y áo, khăn quàng khoác ngoài, từng Ðức Bà đều phải có màu riêng rẽ biệt. Kim Bà thì mang áo trắng, Mộc Bà áo xanh, Hỏa Bà áo đỏ, Thủy Bà áo black (hoặc tím) cùng Thổ Bà thì áo vàng.
Miếu Bà tử vi ngũ hành với cốt tượng mặt trong.
Theo đúng tục lệ thì lễ vía Bà Ngũ Hành vào trong ngày 19 tháng 3 âm lịch hằng năm, nhưng gồm vài nơi cúng muộn hơn, vào trong ngày 23 mon 3. Cũng theo tục lệ thì vào kỳ lễ vía, những miếu Bà buộc phải mời nhẵn rỗi đến hát, tế, múa dâng bông... Trước đó, bà nhỏ thường cùng cả nhà đắp y đến Bà, là nghi thức vệ sinh chùi, sơn sửa, ráng áo, mũ mới cho các pho tượng Bà. Mặc dù nhiên, nếu gồm nhu cầu, người ta vẫn đang còn lệ riêng là hễ lúc nào bao gồm ai phát trọng điểm cúng Bà thì cứ nhờ tín đồ trông miếu tổ chức triển khai mâm lễ, chứ không đề xuất chờ cho kỳ lễ vía tháng 3 âm lịch.
Ngày xưa, mỗi khi tới lễ vía Bà là đều ngày vui của tất cả xóm. Quanh đó việc bận bịu lo vấn đề cúng kiếng, fan dân còn hồi hộp xem múa bóng rỗi với diễn những trò tạp kỹ(5).
Xem thêm: Hướng dẫn cách làm hộp đựng bút bằng giấy nhiều ngăn tiện dụng
Như vậy tục bái Bà tử vi ngũ hành ở nam giới Bộ là một trong dạng tín ngưỡng dân gian trên các đại lý tiếp thu triết lý Ngũ Hành. Dân gian cúng phụng nhằm mục đích cầu mong cho những Bà phù hộ hộ trì cho gia đạo được bình an, làm ăn thuận lợi, cuộc sống hạnh phúc.
Bài, ảnh: Huỳnh Hà
-------
(1) Nguyễn Hạnh (2019), văn hóa truyền thống tín ngưỡng Việt Nam, NXB Trẻ, tr.137-139.
(2) Nguyễn Hữu Hiếu (2015), Tục thờ thần qua am miếu nam giới Bộ, NXB ÐHQG Hà Nội, tr.175-176.
Trong tín ngưỡng thờ người vợ thần, thờ mẫu mã tại Việt Nam, ví như như trong những miếu, thường tại miền bắc thường thờ các thánh Mẫu, ông Hoàng, Bà Chúa, … thì tại những đền miền Nam, Chúa Bà Ngũ Hành hay có cách gọi khác là bà Ngũ Hành, Ngũ Hành Nương Nương tốt 5 mẹ tử vi ngũ hành được bái tự phổ biến hơn cả. Vậy tục thờ này cụ thể như nắm nào? Oản Cô trung ương sẽ giới thiệu cho bạn đọc trong nội dung bài viết sau đây.Bạn vẫn xem: Văn khấn 5 người mẹ ngũ hành
Chúa Bà năm giới là ai? Tục thờ tử vi ngũ hành Nương Nương
Đầu tiên, để tò mò về Chúa Bà Ngũ Hành, họ tìm phát âm qua về có mang Ngũ Hành.
Ngũ Hành là khái niệm khởi đầu từ quan niệm triết học tập của người trung hoa cổ. Theo đó, ý niệm này cho rằng trời đất, dải ngân hà được quản lý bởi 5 yếu ớt tố: Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Tức đặc trưng lần lượt đến kim loại, gỗ, nước, lửa và đất. Gọi tắt 5 yếu tố này là Ngũ Hành. Mỗi yếu tố lại có sự tương sinh tương khắc và chế ngự theo quy chính sách nhất định. Quy chính sách này sẽ được cải cách và phát triển và ứng dụng rộng rãi trong không hề ít lĩnh vực thuộc cuộc sống xã hội như y học, độ ẩm thực, thiên văn, …
Dần dần, thuyết năm giới được tín ngưỡng hóa, đổi thay sự bái phụng mang tính chất chất tâm linh thiêng liêng phổ biến tại tương đối nhiều nước Á Đông, trong số đó có Việt Nam.
Với sự chào đón có tinh lọc hòa quấn với phần lớn tín ngưỡng dân gian đã gồm trước, người việt cổ đã gửi thuyết này vào phụng dưỡng với hình tượng thay mặt là Chúa Bà ngũ hành hay 5 mẹ Ngũ Hành. Cũng trường đoản cú đó, tục thờ tử vi ngũ hành Nương Nương được hình thành.
Chúa Bà Ngũ Hành
Với điểm lưu ý là một nước nông nghiệp & trồng trọt trồng lúa nước. Vụ mùa bội thu cuộc sống đời thường ấm no giỏi không phụ thuộc vào rất những vào nắng, gió, mưa sa của trời đất đề xuất tín ngưỡng bái Chúa Bà năm giới càng cải tiến và phát triển và trở nên phổ biến tại Việt Nam đặc biệt quan trọng tại những tỉnh miền nam bộ Trung bộ và nam giới Bộ.
Các vị Chúa Bà Ngũ Hành được thờ tự bao gồm:
Đệ duy nhất Chúa Bà Kim niềm tin Nữ Đệ Nhị Chúa Bà Mộc ý thức NữĐệ Tam Chúa Bà Thủy tinh thần Nữ
Đệ Tứ Chúa Bà Hỏa phong thần Nữ
Đệ Ngũ Chúa Bà Thổ Đức Thần Nữ
Các sắc phong của Chúa Bà
Sắc phong của những đời vua chúa vô cùng quan trọng. Bởi vì nó là minh chứng quan trọng thể hiện nay tính thiết yếu thống quan liêu phương của triều đình chất nhận được xã dân được cúng tự Ngũ Hành Nương Nương. Đồng thời công nhận Chúa Bà là vị thanh nữ thần đồng vị giống hồ hết bách thần không giống theo ý niệm của tín đồ xưa.
Theo đó, Ngũ Hành Nương Nương đã có triều Nguyễn dung nhan phong cùng liệt vào trường đoản cú điển truyền tới nghìn đời sau. Dung nhan phong mang lại Bà ngũ hành được tồn tại dưới hai dạng là phong phổ biến và phong riêng rẽ tùy thuộc vào vấn đề thờ từ bỏ tại từng địa phương. Bởi gồm có địa phương chỉ thờ tự một trong năm bà hoặc cũng rất có thể thờ cả năm bà. Sản phẩm hạng cao nhất mà Chúa Bà được phong đó là thượng đẳng thần – mặt hàng vị thần cao nhất.
Cũng theo khảo sát những tư liệu dung nhan phong, bài vị, văn tế còn vĩnh cửu đến ngày nay tại các di tích thì tên gọi chung của 5 mẹ ngũ hành thường là tử vi ngũ hành Thần Nữ, năm giới Nương Nương, tử vi ngũ hành Tiên Nương. Tại mỗi di tích, tên thường gọi của từng bà cũng ko đồng nhất. Bao gồm khi là Kim đức thánh phi, Thủy đức thánh phi hoặc Hỏa ý thức nữ giỏi Chúa fe thần nữ,…
Dâng lễ 5 bà bầu Ngũ Hành
Về việc sắm lễ, giống như việc thờ những vị thần linh Tứ tủ khác, dân chúng cũng mua lễ, thắp hương Chúa Bà vào hầu hết ngày đầu năm mới đầu mon với những thứ lễ đầy đủ, tùy tâm. Trường hợp như bạn có nhu cầu có một lễ vật hoàn toàn có thể dâng cúng lâu dài hơn trên ban cúng thánh thì có thể tham khảo Oản Tài Lộc. Oản Tài Lộc rất có thể được thọ với thời hạn khoảng 6 tháng được trang trí tỉ mỉ, trọng thể rất tương thích đặt trong không gian cúng lễ.
Oản dâng Chúa Bà Ngũ Hành không có quy định gì rõ ràng chỉ tất cả điều khi đã mua lễ bạn nên sắm đủ mang đến 5 bà cùng với 5 các loại màu theo thứ tự xanh đỏ tiến thưởng trắng đen. Sau đó là gợi ý một quanh Oản tài lộc ngũ sắc được thiết kế bởi Oản Cô Tâm phù hợp dâng năm giới Nương Nương. Chúng ta vui lòng tham khảo thêm Oản Lễ Tứ bao phủ để lựa lựa chọn thêm những oản màu tuyệt rất đẹp còn lại.
Oản lễ tử vi ngũ hành Nương Nương ngũ sắcOản lễ năm giới Nương Nương ngũ sắcOản tài lộc thuộc uy tín Oản Cô chổ chính giữa là một số loại oản sệt biệt, được đơn vị này đầu tư nghiên cứu, kiến tạo sao cho đẹp mắt, vừa lòng người sử dụng lại tương xứng với văn hóa thờ thờ Chúa Bà tử vi ngũ hành của tín đồ Việt. Nhiều loại oản này đặc biệt thích hợp dâng lên các vị chúa bà biểu thị lòng thành tâm của tín đồ lễ vì các chi tiết trang trí bên trên oản rất nhiều thuộc gia công bằng chất liệu cao cấp, được thu xếp có chủ ý, mang nhiều ý nghĩa sâu sắc tốt lành. Oản đó là vật đại diện tài lộc cầu một năm tấn tài, tấn lộc, tấn an toàn đến với gia chủ.
Các đền, miếu cúng Chúa Bà Ngũ Hành
Trước kia, ngũ hành Nương Nương thường xuyên được thờ trong số những am, miếu, điện, … phổ biến nhất là những ngôi miếu lớn, bé dại mà tín đồ dân quen call ngắn gọn là “miếu ngũ hành” giỏi “miếu bà”. Trong khi cũng bao gồm những tên thường gọi khác mà lại tên miếu đính thêm với tên địa phương, phía bên trong có để tượng thờ Chúa Bà Ngũ Hành. Tại vùng khu đất phương nam, phần nhiều ngôi miếu Bà xuất hiện khắp nơi. Nhiều hơn nữa cả là tại các vùng nông thôn. Đôi khi, Chúa Bà được thờ trên miếu riêng giống hệt như các vị thần kì cục thấy nhưng cũng đều có khi Chúa Bà được phối thờ trang trọng trong những am thờ nhỏ tuổi hoặc những ban thờ riêng rẽ tại các miếu thờ giỏi tại đình, lăng, … Chúa Bà được thờ phổ biến tại những miếu tiếp giáp nhau trên khắp các thôn ấp đường phố. Như tại quận lô Vấp ở trong tỉnh Gia Định cũ, nơi có rất nhiều chùa, miếu, thì chỉ một trong những hai khu phố liền kề nhau, đã có tới tư chỗ thờ Chúa Bà Ngũ Hành. Xuất xắc trong đất thổ cư, vườn tược của mình, các nhà giàu cũng cung dựng ngôi miếu cúng Bà thật nhỏ đặt ngay gần ao nuôi cá tốt chuồng con kê vịt. Hay đôi khi, chúa bà cũng khá được cạnh ban cúng Thành Hoàng (vị thần bảo hộ cho làng mạc xã) cùng rất Thổ Địa, tiền Hiền, Hậu Hiền, … Lễ bái vía bà cũng mập như lễ thờ vía thành Hoàng vậy. Không chỉ là thế, mặc dù thuộc về tín ngưỡng dân gian chứ không hề thuộc tín ngưỡng “thờ Phật” nhưng năm giới Nương Nương vẫn được cúng trong chùa. Vượt trội là gần như ngôi miếu cổ như miếu Phổ Đà quan lại Âm – lô Vấp, miếu Vạn thọ (quận 1), Chùa an toàn (Bình Tân), … Điều này mang lại thấy, tục thờ Chúa Bà năm giới đã phổ cập và phát triển sâu rộng mang lại nhường nào trong đời sống dân cư người Việt,
Ngày kỵ của Chúa Bà Ngũ Hành
Trước ngày kỵ của bà, bà bé thường làm cho lễ “đắp y cho Mẹ” tức nghi thức vệ sinh chùi, tô sửa vậy áo mới cho những pho tượng Chúa Bà. Cho tới ngày kỵ, ngoài bài toán sắm lễ, dâng hương năm giới Nương Nương thì tại những miếu cúng bà còn mời fan về múa bóng rỗi, hát, tế, dâng bông Chúa Bà.
Như vậy tục thờ Chúa Bà Ngũ Hành là tục thờ thịnh hành trong cộng đồng người Việt đặc biệt quan trọng người Việt nghỉ ngơi phương Nam. Đó là nét đẹp tâm linh đáng trân trọng trong văn hóa truyền thống tín ngưỡng thờ bạn nữ thần, chủng loại thần.
